ÜVERCİNKA

Cemal Süreya ilk evliliğini ortaokul aşkı Seniha ile yapar, birbirlerine 'gibisi olmayan adam' ve 'gibisi olmayan yar' diye seslenirler. Yani kimse onlar gibi olamaz, kimse Cemal'e yahut Seniha' ya benzeyemez. Öyle sevmektedirler birbirlerini, arkadaşlarına yolladıkları mektuplara bir cümle Cemal yazarken öteki cümleyi Seniha ekler, her şey ortaktır onlar için. Zaman geçer, evlilikleri umdukları gibi gitmez olur, arkadaşı Hasan Basri' ye bir mektup yazar başım dertte diye yakınır ve onu Eskişehir' e çağırır. Cemal burada memurluk yapmaktadır, Hasan Basri arkadaşına ne olduğunu merak eder ve atlar gelir. Bıçak açmaz ağzını Cemalin, sanki mektubu yazan o değilmiş gibi derdinden bahsetmez, Basri de soramaz. Derken Hasan Basri' nin gideceği gün Cemal onu iş yerine götürür, ve az ötede duran sarışın bir kızı gösterir..

Kimsenin ne adını bildiği ne yüzünü gördüğü genç kızla tutkulu bir aşk yaşadığı rivayet edilir Cemal' in, soyadındaki y harfini kaybetmesi de bu kızla tutuştuğu bir iddiayı kaybetmesi sonucu gerçekleşir ve ömür boyu kıza olan aşkının sembolü olarak tek y harfi ile dolaşır Cemal. Kız üniversiteye hazırlanmaktadır ve geçici olarak dairede çalışmaktadır, tanışmaları bu vesile ile gerçekleşir. Bu sırada Cemalin karısı hamiledir, doğrusu nedir bilinmez ancak bir rivayet der ki kız terketmiştir Cemali, öteki der ki Cemal bırakmıştır kızı bir Ağustos akşamı ve demiştir ki; "Acıların adını, Ağustos koymalılar.."

İlişkileri bittikten sonra kız İstanbula üniversiteye gider, ikili birkaç kez orada da görüşür. Cemal ise kendisine şöhreti getiren şiiri kaleme alır; Üvercinka' sını satırlara anlatır. 1956 yılında Hasan Basri de şiirin yayınlanması ile anlar Cemalin başındaki derdi böylelikle.

Denilen o ki, hiç unutmaz Üvercinka' yı Süreya, hep taşır yüreğinde, yaşadığı müddetçe de takip eder gizliden, bilgi alır onunla ilgili. Ve bir röportajında Üvercinka' yı sorduklarında ona, o da bana özel der.

Böylece bir kere daha boynunlayız sayılı yerlerinden

En uzun boynun bu senin dayanmaya ya da umudu

kesmemeye

Laleli’den dünyaya doğru giden bir tramvaydayız

Birden nasıl oluyor sen yüreğimi elliyorsun

Ama nasıl oluyor sen yüreğimi eller ellemez

Sevişmek bir kere daha yürürlüğe giriyor

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Aydınca düşünmeyi iyi biliyorsun eksik olma

Yatakta yatmayı bildiğin kadar

Sayın Tanrıya kalırsa seninle yatmak günah, daha neler

Boşunaymış gibi bunca uzaması saçlarının

Ben böyle canlı saç görmedim ömrümde

Her telinin içinde ayrı bir kalp çarpıyor

Bütün kara parçaları için

Afrika dahil

Senin bir havan var beni asıl saran o

Onunla daha bir değere biniyor soluk almak

Sabahları acıktığı için haklı

Gününü kazanıp kurtardı diye güzel

Birçok çiçek adları gibi güzel

En tanınmış kırmızılarla açan

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Birlikte mısralar düşünüyoruz ama iyi ama kötü

Boynun diyorum boynunu benim kadar kimse

değerlendiremez

Bir mısra daha söylesek sanki her şey düzelecek

İki adım daha atmıyoruz bizi tutuyorlar

Böylece bizi bir kere daha tutup kurşuna diziyorlar

Zaten bizi her gün sabahtan akşama kadar kurşuna

diziyorlar

Bütün kara parçalarında

Afrika dahil

Burda senin cesaretinden laf açmanın tam da sırası

Kalabalık caddelerde hürlüğün şarkısına katılırkenki

Padişah gibi cesaretti o, alımlı değme kadında yok

Aklıma kadeh tutuşların geliyor

Çiçek Pasajında akşamüstleri

Asıl yoksulluk ondan sonra başlıyor

Bütün kara parçalarında

Afrika hariç değil

Bazı şiirlerin okunmadan evvel hikayesi bilinmelidir, yoksa bir şeyler hep yarım kalır. Yazana ve yazdırana saygılarımla..